Αντιγράφουμε από το υπέροχο blog, Deep in Birds, που ασχολείται κυρίως με την παρατήρηση πουλιών, δύο δημοσιεύσεις με φωτογραφίες και παρουσίαση πουλιών στο λόφο του Φιλοπάππου.
Αυτές συνηγορούν και στην ανησυχία μας ότι ενώ ο λόφος μας αποτελεί ένα από τα λίγα οικοσυστήματα μέσα στην τσιμεντένια Αθήνα, είναι εξαιρετικά παραμελημένος και η βλάστηση του υποφέρει. Σύμφωνα με παλαιότερη μελέτη της ΕΑΧΑ, το δάσος έχει χάσει το 20% της φυτομάζας του λόγω των ξηρασιών της δεκαετίας του ’90 και χρειάζεται πύκνωση, ενώ υπέστη και μεγάλη ζημιά από τους χημικούς ψεκασμούς που έγιναν λόγο «όλυμπιακής ασφάλειας» το 2004, που σαν στόχο είχαν την καταστροφή της χαμηλής βλάστησης, αλλά επηρέασαν αρνητικά το σύνολο της χλωρίδας του λόφου. Κατά τα άλλα το Υπουργείο Πολιτισμού και οι αρχαιολόγοι του λόφου, ασχολούνται με τα κάγκελα για να προστατέψουν τάχα του Φιλοπάππου, ενώ το πραγματικό πρόβλημα είναι μπροστά στα μάτια τους και θέλει να φυτεύεις δέντρα και όχι σίδερα.
Αντιγράφουμε από το Deep in Birds:
Οι φωτογραφίες είναι από τις 6/4/2008 από μια σύντομη εξόρμηση στο λόφο του Φιλοπάππου. Ενας αστικός λόφος όπως & κάθε σχετικά αστική ανοιχτή έκταση μπορούν να γίνουν εξαιρετικό μέρος για την ξεκούραση των μεταναστευτικών πουλιών. Μερικά από αυτά μπορούν να τους βρουν κατάλληλους & για φώλιασμα.
Η προσπάθεια δύο Τσαλαπετεινών να κρυφτούν είναι μάταιη. Είναι τόσο εντυπωσιακοί που εύκολα γίνονται πόλος έλξης.
Το Σκαρθάκι είναι ένα από τα πιό θορυβώδη στρουθιόμορφα την άνοιξη, στη περίοδο της αναπαραγωγής.
Still singing
Και το παλιότερο δημοσίευμα του:
Πλησιάζει ο χειμώνας & τα αστικά πάρκα γίνονται όλο & πιό ενδιαφέροντα ως προς τη βιοποικιλότητά τους, ιδιαίτερα ως προς την ορνιθοπανίδα. Η χτεσινή μου πεζοπορία στο λόφο του Φιλοπάππου ήταν άκρως ικανοποιητική & γεμάτη εκπλήξεις. Ενθουσιάστηκα από την πρώτη μου παρατήρηση Χρυσοβασιλίσκου. Τα πεύκα της ανατολικής πλευράς του λόφου είχαν πολύ αξιόλογους πληθυσμούς του μικρότερου ευρωπαικού είδους (μεταξύ 8 1/2 – 9 1/2 cm). Επίσης σημαντική για μένα, η πρώτη μου παρατήρηση στο λόφο ενος Τρυποφράκτη, που είναι το δεύτερο μικρότερο είδος στην Ευρώπη. Τέλος με χαροποίησε & το γεγονός ότι ξαναείδα στο λόφο ένα Βραχοκιρκίνεζο. Αναλυτική λίστα εδώ.
Η παρακάτω φωτό ήταν η καλύτερη συγκριτικά με άλλες. Παρ’όλο που ο Χρυσοβασιλίσκος δεν είναι καθόλου δειλός, μπορεί κανείς να τον δει & από 2 μ απόσταση, ωστόσο είναι πολύ δύσκολο να εστιάσεις καθώς είναι αεικίνητος & ποτέ δεν σταματά να τρέφεται ανάμεσα στα κλαδιά των πεύκων.
Μπροσούρα που κυκλοφόρησε το 2003 η Συντονιστική του Φιλοπάππου για τα έργα της ενοποίησης και τις θέσεις του κινήματος κατοίκων.
Λόφοι Φιλοπάππου 
Στα πουλιά να προσθέσουμε και τις πιο όμορφες κρασπεδωτές χελωνίτσες του κόσμου…είδος σε προστασία στις πόλεις, ζει εδώ στην Αθήνα, έχει και στην Ακρόπολη κάτι γιαγιάδες χελώνες και στο Ζάππειο. Οι πιο όμορφες, όμως, από όλες, οι πιο έξυπνες, οι πιο τσαχπίνες είναι στο Λόφο ΜΑΣ.
Και να μην ξεχνάμε τις κουκουβάγιες, ναιναιναι…το αρχικό ζευγάρι έκανε τη φωλιά του στο μεγάλο νταμάρι (που μετά τα ανοσιουργήματα της ΕΑΧΑ, το λέμε πια Γλυπτική…). Τώρα έχουν μεγαλώσει και τα κουκουβαγάκια τους και τα βράδυα γεμίζει ο λόφος από τις φωνές τους. Σταχτιές, μικρές, γλαυκώπιδες.
By: keramidogatos on 14 Ιουνίου, 2008
at 9:28 πμ
Με την ευκαιρία της εύστοχης ανάμειξης των δύο blog & χωρίς να ξέρω συνολικά τα συμβάντα & διαπλεκόμενα που συμβαίνουν στον Φιλοπάππου, θα εκθέσω & εγώ την αποψή μου.
Κατ’αρχάς θα συμφωνήσω με την γενική προσέγγιση ότι τα λιγοστά αστικά πάρκα, ή οι από σπόντα ελεύθεροι χώροι όπως είναι οι λόφοι της πόλης θα πρέπει οπωσδήποτε να μείνουν με δωρεάν πρόσβαση για το κοινό. Η αξιά τους για τους κατοίκους της πόλης αλλά ακόμη & για τους επισκέπτες είναι πολύτιμη, καθώς είναι ελάχιστοι & προσφέρουν αναψυχή μέχρι «καταφύγιο» από την εχθρική προς τον άνθρωπο Αθήνα. Μια πόλη που μοιάζει να έχει διαμορφωθεί μόνο για τους δυνατούς , τα αυτοκίνητα & τα υπόλοιπα μηχανοκίνητα τροχοφόρα & τον συνδυασμό τους.
Μανάδες με μωρά σε καροτσάκια, ηλικιωμένοι, άτομα με ειδικές ανάγκες, ποδηλάτες είναι υπό συνεχή διωγμό & ελάχιστα φαίνεται να γίνονται για να αλλάξει κάτι.
Στον λόφο Φιλοπάππου πέρα από το πρβλ. από την πλευρά της Αεροπαγίτου, όπου εκεί το πλακόστρωτο παίζει το ρόλο πάρκιγκ, συχνά πυκνά μπαίνουν αυτοκίνητα & μηχανάκια από παντού. Εχω δει επανειλλημένως ένα τύπο με ένα trial – φοβερή ηχορύπανση – ! να κάνει προπόνηση στα βραχώδη σημεία του λόφου & στις παρατηρήσεις μου σχετικά με το ποιές είναι συμβατές χρήσεις & ποιές όχι ενός αστικού «πάρκου» μου απαντάει ότι δεν ενοχλεί επειδή πάει στις «δυσκολες» πλευρές & ότι δεν έχει που αλλού να πάει. Μάλιστα δεν είναι καν πιτσιρικάς, αντιθετα έρχεται & με έναν πιτσιρικά, κατά πάσα πιθανότητα το γιό του & τότε τα trial γίνονται δύο !
Λαμβάνοντας υπόψη αυτήν την κατάσταση δεν καταλαβαίνω γιατί θα πείραζε η περίφραξη & οι ελεγχόμενοι είσοδοι με μπάρες που να αποτρέπουν τα τροχοφόρα κ.λπ & γιατί να συνδέεται αυτό -συνωμοσιολογικά ? – με την επιβολή αντίτιμου.
Ενα πάρκο με κυκλοφορία τροχοφορων πάυει να είναι πάρκο & ίσως η ελεγχόμενη πρόσβαση να μπορεί να βοηθήσει σε αυτή την κατεύθυνση, αν περιοσριστεί σε αυτό ακριβώς το ρόλο & μπορεί κάλλιστα να γίνει έτσι.
Μήπως αντί για πολωτική στάση θα μπορούσε να γίνει κάποια προσέγγιση & συνεννόηση με την Αρχαιολογική υπηρεσία & τους άλλους αρμόδιους ?
Καταλαβαίνω ότι υπάρχει εκεί φοβερή ακαμψία αλλά η χρήση του χώρου σαν αρχαιολογικού & σαν πάρκου-οικοσυστήματος με ήπια χρήση δεν είναι ασύμβατες, κάθε άλλο. Μάλιστα συνήθως οι αρχαιολογικοί χώροι έχουν ενδιαφέρον & σαν οικοσύστημα λόγω των περιορισμένων οχλήσεων που δέχονται.
Είναι επίσης πραγματικά θλιβερή η εικόνα της βλάστησης του λόφου από το 2004 & μετά. Μια παρόμοια «ανάπλαση» έγινε & στο άλσος της Νέας Σμύρνης, όπου αφαιρέθηκε ολοκληρωτικά η χαμηλή-θαμνώδης βλάστηση, με μοναδικό γνώμονα την καλύτερη «εξυπηρέτηση» του ανθρώπου αγνοώντας όμως ότι η χαμηλή βλάστηση, μεσογειακή μακία πέραν του ότι είναι κατάλληλη για το τοπικό κλίμα, αποτελεί & ενδιαίτημα για ένα σωρό είδη (Τσιροβάκους & άλλα μικρόπουλα, ερπετά κ.λπ). Και τελικά ακόμη & εντελώς ανθρωποκεντρικά να το δούμε πώς ένα πάρκο «εξυπηρετεί» τον άνθρωπο όταν δεν τον εκπαιδεύει να ζει αρμονικά με τα υπόλοιπα ζώντα όντα ακόμη & να προστατεύει όταν χρειάζεται την απιστευτη βιοποικιλότητα που υπάρχει στον πλανήτη. Στις προηγμένες χώρες το έχουν αντιληφθεί αυτό, εδώ μόνο με τις πιέσεις των περιβαλλοντικών ΜΚΟ & της ΕΕ γίνεται ? κάτι.
Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρία είχε βγάλει πριν 2-3 χρόνια ένα πολύ όμορφο φυλλάδιο «Η Αθήνα των Πουλιών» με αναλυτική αναφορά σε όλα τα σημαντικά οικοσυστήματα της πόλης. Στο συμπλέγμα Φιλοπάππου-Ακρόπολης ζουν 88 είδη (με μικρή επιφύλαξη γιατί στο μεταξύ κάτι μπορεί να έχει αλλάξει, αν & όχι από τις δικές μου καταγραφές) ορνιθοπανίδας, φωλιάζουν τα 26 & τα 25 από τα 88 είναι απειλούμενα. Καθόλου άσχημα για αστικό οικοσύστημα.
Σχετικά με την Κρασπεδωτή χελώνα (Testudo marginata)
περισσότερα εδώ
Για τις Κουκουβάγιες της Αθηνάς (Athene noctua) είχα ακούσει αλλά δεν έχω καταφέρει να τις δω ακόμη. Πέρσι μάλλον είχαν φωλιάσει Βραχοκιρκίνεζα (Falco tinnunculus) στην ίδια πλευρά γεγονός πολύ σημαντικό.
By: Sterna hirundo on 16 Ιουνίου, 2008
at 2:12 μμ
Πολύ ενδιαφέροντα όσα γράφεις. Για τα κάγκελα να σου πω ότι δεν νοείται περίφραξη 3.500 μέτρων για να εμποδιστεί ένας ή δύο που κάνουν τράιαλ. Άλλωστε αυτό δεν συμβαίνει πια όπως παλιά. Από την Άλλη δεν μπορεί ο λόφος να έχει συνολικά 30 φύλακες σε 24ώρη βάση και να μην διώχνουν κάποιον που πιθανά θα μπει με τράιαλ και να χρειάζεται η περίφραξη. Εκτός αυτού στα περισσότερα σημεία του ο λόφος είναι απότομος και λειτουργεί ως φυσικό φράγμα. Στα υπόλοιπα σημεία υπάρχουν φύλακες.
Η αρχαιολογική υπηρεσία που αναφέρεις είναι αυτή που αφήνει τα αυτοκίνητα παρά την απαγόρευση να μπαίνουν στου Λουμπαρδιάρη και στα λιθόστρωτα της Ακρόπολης, είναι αυτή που είχε δεχθεί θέατρο 900 θέσεων στο ένα νταμάρι του Κουκακίου και έκθεση γλυπτικής στο άλλο. Επίσης είναι η ίδια που έχει επιτρέψει εκδηλώσεις μαζικού χαρακτήρα στην Πνύκα. Είναι επίσης η ίδια που ευθύνεται έμμεσα για τις 17 πυρκαγιές στο λόφο το 2002 από τα συνεργεία της περίφραξής. Δηλαδή γενικά το πρόβλημα τους δεν είναι η προστασία του λόφου ως φυσικό περιβάλλον, άλλα η αφαίρεση της ταυτότητας του αστικού πάρκου για το λόφο.
Έτσι η περίφραξή τους δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί από τους κατοίκους παρά μέσα στα πλαίσια των σχεδιασμών τους που ήταν και το εισιτήριο.
Πίστεψέ μας αν τα κάγκελά ήταν πράγματι για ην προστασία του λόφου και όχι για να αρχίσουν να τον κλείνουν μετά τη δύση του ηλίου και για να απαγορεύσουν τα σκυλιά, τα ποδήλατα, το πικνίκ, τους χαρταετούς και τους αναρριχητές, θα τα βάζαμε εμείς. Αλλά εμείς προτιμούμε και παρά την απαγόρευση από την αρχαιολογική να φυτεύουμε. Γιατί εκεί υποφέρει ο λόφος και το ξέρουν και δεν κάνουν τίποτα. Μόλις φέτος βάλανε πυροσβεστικούς κρουνούς για να καταλάβεις, ενώ είχαν πάρει λεφτά για σύστημα πυρόσβεσης από το 2000.
Αυτά από εμένα και σε ευχαριστούμε και αν βάλεις καινούργια δημοσίευση για του Φιλοπάππου στο Deep in Birds, γράψε μας σχόλιο, να την περάσουμε κι εδώ.
By: Παναγιώτης on 17 Ιουνίου, 2008
at 10:13 πμ
Ξεικνώντας από το τέλος & βέβαια θα ενημερώσω όταν ξανανεβάσω post για τον λόφο.
Γενικώτερα πάντως αυτό που θέλω να εστιάσω είναι μήπως τελικά έχει παγιωθεί μια πόλωση, ενώ πιθανώς να υπάρχουν να υπάρχουν ακόμη διαύλοι επικοινωνίας με τον «εχθρό». Επίσης ίσως να μπορούσε να βοηθήσει προς την σωστή κατεύθυνση κάποια επικοινωνία με περιβαλλοντικές ΜΚΟ. Σίγουρα π.χ την Ορνιθολογική την ενδιαφέρει η προστασία των αστικών οικοσυστημάτων & άλλωστε τρέχει πολύ σημαντικά προγράμματα & δράσεις (εκπαιδευτικά, προστασίας κ.λπ) στο Πάρκο Τρίτση & παλιότερα στον Εθνικό κήπο. Θα μπορούσαν να πιέσουν μέσω πιό συμβατικών οδών & πιθανώς να είναι πολύ αποτελεσματικότερο αυτό μακροπρόθεσμα & ίσως & θεσμικά.
By: Sterna hirundo on 17 Ιουνίου, 2008
at 11:51 πμ
Αυτό με την ορνιθολογική είναι πολύ καλή ιδέα και θα το πω στην Συντονιστική την Τετάρτη. Όσο για άλλες ΜΚΟ στο κίνημα κατοίκων συμμετέχει και ένας γείτονας από τοWWF οπώτε υπάρχει επικοινωνία.
Thanks
By: Παναγιώτης on 17 Ιουνίου, 2008
at 12:59 μμ
Φίλη/ε Sterna hirundo
η πόλωση δεν ήρθε από τους κατοίκους, σε διαβεβαιούμε. Έχουμε δαπανήσει ώρες στους χώρους των αρχαιολόγων και πολλά τηλεφωνήματα για να γίνουν ομάδες εργασίας για τον καθαρισμό των γκραφίτι, έχουμε φάει πολλές ώρες καθαρίζοντας, φυτεύοντας και ποτίζοντας τους λόφους (όχι ότι μας χαλάει να είμαστε στον Λόφο και να τον περιποιόμαστε…προς Θεού) και θα ήταν χαρά μας μεγάλη αν σε αυτό έδειχναν την τόση δα διάθεση συνεργασίας η αρχαιολογική υπηρεσία και ο Δήμος Αθηναίων.
Δεν έχουν δείξει την παραμικρή διάθεση. Μάλιστα, ο σύλλογος των αρχαιολόγων, που κιχ δεν άρθρωσε για τις επεκτασάρες του Διονύσου πρόλαβε και ψήφισε ΠΑΜΨΗΦΕΙ κατεβατό για τις δενδροφυτεύσεις που κάναμε εμείς σε χώρο που είχε καεί από τον εργολάβο που έβαζε περίφραξη κατακαλόκαιρα χωρίς κανένα μέτρο προφύλαξης.
Να μην συνεχίσω με τον ατελείωτο κατάλογο των διασυρμών, των τραβολογημάτων στο τμήμα διότι θέλαμε να γίνει σωστή καθαριότητα στον Λουμπαρδιάρη κλπ κλπ. Στην πόλωση οδηγούν όσοι πιστεύουν ότι ο λόγος τους εκπορεύεται από κάπου πολύ ψηλά και δεν παίρνει κουβέντα (στην πραγματικότητα, πολύ συχνά εκπορεύεται από την their master’s voice. Δυστυχώς.)
Όσον αφορά τα αυτοκίνητα στην νότια πλευρά (όπου και ο τράιαλ κύριος που αναφέρεις) είναι καημός. Όμως η λύση δεν ήταν η περίφραξη του 1,5 εκατομμυρίου Ευρώ με κέρδος του εργολάβου 200% (χρέωσε ο άνθρωπος 100000 δρχ το τρέχον μέτρο!!!!!!!!!). Εσύ ξέρεις πως μια έξυπνη φύτευση πολύ πολύ καλλίτερα θα έκλεινε τις όποιες διαβάσεις του χώρου και θα άφηνε τις εισόδους. Εκεί θα μπορούσαν να μπούν εμπόδια για τα αυτοκίνητα και τα μηχανάκια και όχι πόρτες για να κλείνουν έξω τον κόσμο. Με το ένα δέκατο των χρημάτων θα γινόντουσαν αυτά. Άρα θα είχαμε μικρή απορρόφηση Ολυμπιακών κονδυλίων και δεν θα κάναν γερές μπάζες οι φίλοι οι τσιμεντάδες και καγκελάδες. Η άλλη προσέγγιση που προτείνουμε, ήθελε δουλίτσα και κυρίως, άφηνε τον λόφο ελεύθερο και όχι προς άμεση εκμετάλλευση.
Οι κάτοικοι του Φιλοπάππου δεν θέλουν να δουν τρίχα να χαλάει από τον Λόφο. Ούτε βέβαια και τους εαυτούς τους απέξω. Υπάρχουν τρόποι να είμαστε όλοι μαζί αλλά μήπως δεν μας γουστάρουν, μήπως τους χαλάμε την μαγιονέζα? Δεν είμαστε φοβικοί και συνομωσιολόγοι (όπως αφήνεις να εννοηθεί πιο πάνω), τους νόμους διαβάζουμε και βγάζουμε συμπεράσματα. Το εισιτήριο από τον αρχαιολογικό νόμο (Ν3028) επιβάλλεται στους αρχαιολογικούς χώρους και απαιτείται απόφαση υπουργού για να καθοριστεί το ύψος της τιμής του, όχι το αν θα μπει ή όχι. Το θεωρείς αυτό συνομωσιολογία?
Σε ευχαριστώ και προσωπικά πολύ για τις πληροφορίες για τις κρασπεδωτές χελωνίτσες, πολύ τις πάω. Έχω μια παιδική ανάμνηση από τη γειτονιά που μεγάλωσα (εδώ, γύρω στο Λόφο ΜΑΣ). Ήταν ένας κήπος και μια χελώνα, όχι κρασπεδωτή, εκεί. Τα καλοκαιρινά απογεύματα με πήγαινε ο πατέρας μου να την δω και αυτή ερχόταν και μας χάζευε πίσω από την μαντεμένια καγκελόπορτα. Στο παιδικό μου μυαλό νόμιζα πως ήμασταν και οι τρεις, ο πατέρας μου, εγώ και η χελωνίτσα πολύ χαρούμενοι και έτσι πιστεύω ακόμη και τώρα.
By: keramidogatos on 17 Ιουνίου, 2008
at 5:50 μμ